Drenaż limfatyczny
Jest to zabieg fizjoterapeutyczny, podczas którego zastosowywane są specjalne chwyty w formie powolnych ruchów okrężnych dłoni o dużej powierzchni i bardzo małej sile nacisku.
Wykonywane są one zgodnie z kierunkiem przepływu limfy, a wynikiem tego jest lekkie, chwilowe odkształcenie tkanki. Częste powtórzenia tych chwytów w obrębie jednego zabiegu prowadzą do takiego pobudzenia pracy komórek mięśniowych naczyń limfatycznych i tzw. automatyzację, że naczynia te pracują bardziej intensywnie jeszcze do kilku godzin po zabiegu. Regularne stosowanie tego typu zabiegów zwiększa zdolność transportową limfy i wspiera tworzenie się nowych, dobrze funkcjonujących obocznych naczyń limfatycznych skóry.
Bardzo istotne jest obszarowe stosowanie zabiegu na naczyniach limfatycznych, rozpoczynając w obszarze ujścia w kącie żylnym (szyja) i kierując się do odpowiednio peryferyjnie położonej części ciała, np. w przypadku terapii kończyny górnej: początkowo naczynia limfatyczne szyi, potem kolejno obszar węzłów chłonnych regionalnych kończyny górnej, ramię, przedramię, dłoń. Natomiast w obrębie jednego odcinka układu limfatycznego zabieg przeprowadzany jest centralnie rozpoczynając od części położonej zewnętrznie.
W przypadku obrzęków dodatkowo zastosowywane są tzw. chwyty obrzękowe, które powodują zwiększenie wchłaniania płynów przez limfatyczne naczynia włosowate i krwionośne naczynia włosowate żył. Siła nacisku przy tym zabiegu uzależniona jest od konsystencji obrzęku i przez to bardzo różna. Przed i po zastosowaniu chwytów obrzękowych wykonywane są każdorazowo chwyty drenażu limfatycznego. Po zakończonym zabiegu manualnego drenażu limfatycznego należy zastosować bandażowanie kompresyjne lub też odpowiednie rajstopy uciskowe, aby zapobiec odnowieniu się obrzęku w zmiękczonej zabiegiem drenażu tkance. Kompresji powinna towarzyszyć całodzienna i nieustanna terapia ruchowa, co dodatkowo wspiera odpływ limfy. Zachowanie kompresji nocą nie jest bezwzględnie konieczne, zazwyczaj wystarcza wysokie ułożenie kończyny. Manualny drenaż limfatyczny wykonywany jest przez specjalistów od zabiegów drenażu limfatycznego. Są to specjalnie wykwalifikowani specjaliści od gimnastyki leczniczej, fizjoterapeuci i masażyści.
Wskazania do manualnego drenażu limfatycznego:
- obrzęki limfatyczne,
- obrzęki tłuszczowe,
- wysięki,
- zmiany skórne spowodowane zaburzeniami krążenia limfy,
- obrzęki pourazowe i pooperacyjne,
- obrzęki ręki u kobiet po mastektomii,
- profilaktyka zakrzepicy żylnej, również przedoperacyjnej,
- profilaktyka przewlekłej niewydolności żylnej,
- zespoły poza zakrzepowe,
- wrzody żylne,
- w leczeniu niewydolności limfatycznej wrodzonej (wczesnej i późnej) oraz nabytej (pourazowej),
- w leczeniu kończyn dolnych o różnej etiologii,
- obrzęki po schorzeniach (stopa cukrzycowa, zespół Sudecka),
- chroniczny obrzęk zapalny towarzyszący reumatyzmowi, chorobie zwyrodnienia stawów itp.,
- obrzęki towarzyszące ciąży (konieczność wykluczenia choroby nerek), obszarów jakie obejmują,
- obrzęki lipidowe (bolesny obrzęk tkanki tłuszczowej z towarzyszeniem uczucia ciężkości i napięcia skóry).
Przeciwwskazania do drenażu limfatycznego:
- ostre bakteryjne zapalenia kończyny dotkniętej obrzękiem (niebezpieczeństwo rozsiewu bakterii),
- ostre zakrzepice kończyn dotkniętych obrzękiem (niebezpieczeństwo zatoru płuc),
- ostre egzemy kontaktowe kończyn dotkniętych obrzękiem (niebezpieczeństwo szerzenia się alergenu),
- nieskompensowana niewydolność serca (niebezpieczeństwo obrzęku płuc),
- tworzące jedynie lokalne przerzuty guzy złośliwe (niebezpieczeństwo rozsiewu komórek nowotworowych podczas transportu limfy, dlatego też zabiegi drenażu limfatycznego wskazane są wyłącznie w trakcie terapii farmakologicznej lub hormonalnej),
- czynna gruźlica płuc,
- wzrost temp ciała powyżej 37 st.,
- otwarte rany,
- guzki niewiadomego pochodzenia,
- obrzęki i wysięki w przebiegu stanów ostrych,
- nowotwory i przerzuty.
położenie węzłów chłonnych i obszarów jakie obejmują